Taraxacum officinale / Mniszek lekarski (pospolity)
Ach jak ja kocham łąki pełne kwitnących mleczów! Niezmiennie kojarzą mi się z wiosną i początkiem lata 🙂 Mam wrażenie, że mniszek jest u nas bardzo niedoceniany, najczęściej traktowany jak chwast, bo rozsiewa się bardzo łatwo, a zasięg nasion może mieć nawet dziesięć kilometrów! A on ma tyle dobroci w sobie! Wygląda tak pięknie, że każdej wiosny wciąż od nowa robię mu pełno zdjęć 🙂
Ciekawostka: w Niemczech korzeń mniszka lekarskiego wykorzystuje się do produkcji niby-kawy. Młode pączki mniszka można zamarynować np. w occie winnym jak kapary. Liście mniszka można wykorzystywać do badania poziomu skażenia gleby metalami, a odwar wodny z liści stosuje się do zwalczania mszyc. Inne ciekawe nazwy mniszka to podróżnik mleczowaty, męska stałość (a to ciekawe! 😉 ), wołowe oczy lub zdmuchawnik (korektor gramatyki w kompie dziwi się cóż to za nazwa) 🙂 Mlecz natomiast to całkiem inna roślina.
A poza tym można spożywać go na wiele różnych sposobów: młode listki można dodawać do sałatek, zup i sosów (błonnik, sole potasu, żelaza, wapnia, magnezu oraz fosforu, witamina C, witaminy grupy B), można kwiatki smażyć w cieście np. naleśnikowym, można robić z niego wino oraz syrop / miodek albo nalewkę, a z dodatkiem korzenia łopianu napój orzeźwiająco – wzmacniający, herbatki i soki.
Mniszek występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. Do obu Ameryk też już dotarł. W Europie występuje ponad tysiąc gatunków mniszka. W Polsce około dwieście.
Leczniczo wykorzystuje się kwiaty, liście oraz korzenie w postaci odwarów, wywarów i naparów.
Jakie ma składniki aktywne?
– witaminy: A, C, E, K, B6, ryboflawiny
– substancje mineralne: fosfor i miedź, wapń, żelazo, mangan, potas, kwas foliowy
– inulina (34% w korzeniu), która jest prebiotykiem: stymuluje wzrost korzystnej mikroflory przewodu pokarmowego, powoduje obniżenie poziomu cholesterolu i lipidów w surowicy krwi, usprawnia pracę przewodu pokarmowego zapobiegając zaparciom, redukuje toksyczne metabolity, poprawia wchłanianie wapnia z układu pokarmowego
– liście: flawonoidy, flenolokwasy, karotenoidy, potas, magnez, krzem, żelazo witaminy: C i B
– fitoestrogen (kwiaty)
– interferony – białka, które pomagają walczyć z choróbskami, także nowotworami, mają działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe
-antyoksydanty
foto
Na jakie problemy jest odpowiedni?
Spożywany wewnętrznie:
- obniża poziom glukozy we krwi (kwiaty)
- ma działanie moczopędne i przeciwzapalne (kwiaty)
- pobudza czynności wątroby (korzeń, liście), redukuje również zgromadzony w niej tłuszcz
- ułatwia produkcję i przepływ żółci (korzeń, liście)
- ułatwia trawienie przez zwiększanie wydzielania soków żołądkowych (korzeń, liście), a tym samym zapobiega zaparciom
- pomaga przy niewydolności nerek (ma działanie diuretyczne)
- pomaga przy przewlekłym zapaleniu pęcherza moczowego, przewodów moczowych, kamicy moczowej
- działa oczyszczająco na organizm, także na krew, usuwa toksyny
- ma działanie przeciwnowotworowe (wyciąg z liści, napar z korzenia)
- pomaga na artretyzm i reumatyzm (działanie przeciwzapalne)
- ma działanie antyoksydacyjne (wyciąg z liści)
- pomaga przy awitaminozie / anemii (witaminy i minerały)
- pomaga przy przewlekłych nieżytach gardła i jamy ustnej (napar z kwiatów)
- reguluje zaburzenia miesiączkowania i jajeczkowania (też napar z kwiatów)
Zewnętrznie:
- pomaga na brodawki w pierwszej fazie ich pojawiania się (mleczko)
- przyspiesza gojenie się skóry
Odwar z suchego korzenia:
Dwie łyżki rozdrobnionego korzenia mniszka zalać pół litra wrzącej wody. Gotować na wolnym ogniu, pod przykryciem 10 minut. Przecedzić. Pić 2 -3 razy dziennie przed jedzeniem. Działa żółciopędnie, moczopędnie i odtruwająco, ułatwia trawienie.
Napar z kwiatów:
Łyżkę kwiatów zalać wrzącą wodą i parzyć pod przykryciem 10 minut. Przecedzić. Pić 2 – 3 razy dziennie po pół szklanki.
Przeciwwskazania!
Zachować ostrożność przy problemach z woreczkiem żółciowym, drogami żółciowymi, przy kamicy żółciowej – należy się koniecznie poradzić lekarza, bo mniszek często jest zalecany właśnie przy tych problemach! Nie stosować przy chorobach wrzodowych. Nie stosować w ciąży, w okresie laktacji i u małych dzieci.
Kosmetycznie:
- ma działanie przeciwzapalne
- ma działanie antyoksydacyjne
- wygładza i zmiękcza skórę
- przyspiesza gojenie, wycisza stany zapalne, zmniejsza widoczność blizn
- wybiela przebarwienia
- poprawia koloryt (wywar, tonik z kwiatów)
- opóźnia procesy starzenia (antyoksydanty)
- można wykorzystać do domowych maseczek na trądzik, można przemywać skórę tonikiem z rozcieńczonego wodą odwaru
- wspomaga walkę z egzemą i łuszczycą
- włosy: działa przeciwłupieżowo i przeciwłojotokowo, odżywia (płukanki) i stymuluje wzrost
Do jakiej cery można go używać?
– sucha
– trądzikowa
– starzejąca się
– z przebarwieniami
